Elektroniczna skarbonka

Już dzieci zbierają do skarbonki pieniądze na wymarzoną zabawkę, dorośli odkładają na wakacje albo zakup samochodu. Jednak skarbonka, czy przysłowiowa skarpeta powodują, że tyle, ile do niej włożymy tyle wyjmiemy. Ale można na oszczędzaniu zarabiać. Taką możliwość daje nam odkładanie pieniędzy w banku na lokatę.

Na rok czy na pięć lat?

Czym jest lokata? To nasza umowa z bankiem. Na jej podstawie bank przechowuje nasze pieniądze. Po co je przekazujemy do banku? Nie tylko po to, żeby naliczał i wypłacał nam odsetki. Chcemy po prostu przechować nasze pieniądze w bezpiecznym miejscu. Wkładając je na lokatę czy konto oszczędnościowe, możemy spać spokojnie, że nikt ich nam nie zabierze, a dostęp do pieniędzy posiadamy wyłącznie my. Przestrzegając podstawowych zasad bezpieczeństwa w korzystaniu z bankowości elektronicznej (przede wszystkim nie udostępniamy nikomu hasła), mamy pewność, że nie wydarzy się nic złego z ulokowanymi środkami. Przy okazji bank pozwoli nam zarobić na zaoszczędzonych pieniądzach.

Banki proponują różne lokaty. Podstawowe to lokaty na żądanie i terminowe. Z lokaty na żądanie pieniądze możemy wycofać, kiedy chcemy, w każdej chwili. Używa się ją często jako rachunku rozliczeniowego, dzięki któremu płacimy za zakupy i regulujemy rachunki.
Z lokaty terminowej pieniądze możemy wycofać dopiero po określonym terminie. Jeśli jednak wycofamy je przed terminem, musimy liczyć się z utratą odsetek. Lokaty terminowe służą przede wszystkim oszczędzaniu pieniędzy na naszą przyszłość.

Specyficzną formą lokaty jest konto oszczędnościowe. Choć służy on przede wszystkim oszczędzaniu pieniędzy, jego właściciel może w dowolnym momencie wypłacać z niego środki. Czasami banki pobierają jednak opłaty za wypłaty z konta oszczędnościowego
w postaci prowizji.

Warto podkreślić, że pieniądze trzymane na lokacie czy koncie oszczędnościowym są całkowicie bezpieczne. Bank daje nam gwarancję, że wpłaconych środków oraz uzyskanych odsetek nie utracimy. Ponadto instytucja o nazwie Bankowy Fundusz Gwarancyjny czuwa nad pieniędzmi ulokowanymi na lokatach i kontach wszystkich banków działających w Polsce. W przypadku problemów finansowych danego banku komercyjnego i jego niewypłacalności jest gwarantem, że otrzymamy z powrotem włożone pieniądze, do wysokości 100 000 euro. Nasze oszczędności możemy przechowywać nie tylko w banku, ale też zwyczajnie w domu. Trzymanie części pieniędzy w gotówce jest opcją dodatkową, a jej sens wynika z zasady, żeby nie lokować finansów w jednym miejscu. Nazywamy to zasadą dywersyfikacji portfela.

Kredyt i odsetki

I teraz nasuwa się pytanie. Skoro pieniądz z czasem traci na wartości, to jakim sposobem zyskuje wartość w banku? Chodzi o to, że działalność banku jest dwustronna. Nie tylko bierze nasze pieniądze na przechowanie, ale również pożycza je innym. Pożyczanie pieniędzy przez bank nazywa się kredytem. Osoba, która wzięła kredyt, zobowiązuje się oddać bankowi kwotę kredytu powiększoną o odsetki. Z tych odsetek bank pobiera część, przeznaczając ją na zapłatę pracownikom banku czy na rachunki wynikające z korzystania z bankowych
budynków, i następną, która stanowi zarobek właściciela banku. Reszta odsetek zapłaconych
przez oddające kredyt osoby trafia na konta osób, które założyły w tym banku lokaty.

Stopa stopie nierówna

Przeglądając oferty banków, często można natknąć się na informację o oprocentowaniu
konta. Mówi ona po prostu, ile zarobimy na naszym koncie. Jeśli więc na lokatę oprocentowaną na 2% w skali roku włożymy 1000 zł, to po roku będziemy mieli na lokacie
1020 zł. Podobna sytuacja występuje w przypadku kredytu. Jeśli od banku pożyczymy 1000 zł., oprocentowane w stosunku 10% na rok, to po roku będziemy musieli oddać bankowi 1100 zł. Wielkość oprocentowania nazywamy stopą procentową. Oprocentowanie kredytu zazwyczaj jest nieco większe niż oprocentowanie lokat. Dzięki temu może on płacić pensje pracownikom i po prostu funkcjonować. Na wysokość stopy procentowej banku, obok jego marży, składają się też stopy procentowe ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej.

Bank dla banków

A skąd banki wiedzą, jaką stopę procentową oferować na lokacie i jak wysoko ma być oprocentowany oferowany kredyt? Wpływają na nie stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego, które co jakiś czas są zmieniane przez Radę Polityki Pieniężnej. Narodowy Bank Polski obok innych ważnych ról, odgrywa też istotną rolę dla banków komercyjnych. Pożyczają od niego pieniądze. Dzięki stopom procentowym NBP jego kierownictwo może wpływać na stopy procentowe oferowane nam przez banki czy to na lokacie, czy przy kredycie.